Do przykładu wykorzystano arkusz: Egzamin maturalny z języka polskiego 2010 – zobacz arkusz na stronie CKE. Temat 1. Na podstawie podanych fragmentów komedii Moliera “Świętoszek” scharakteryzuj głównego bohatera oraz omów postawy Orgona, Kleanta i Elmiry wobec tytułowej postaci. Przykładowa praca Wariant krótszy – 27 zdań, około 300 wyrazów. Wariant uwzględniający znajomość fragmentów w arkuszu. W przedstawionych w arkuszu scenach “Świętoszka” Moliera przysłuchujemy się dwóm dialogom postaci. Dowiadujemy się z nich, jakiego typu człowiekiem jest główny bohater komedii, tytułowy Świętoszek, czyli Tartuffe. Próba jego charakterystyki oraz ocena postaw wobec niego pozostałych postaci będzie tematem moich rozważań. (3 zdania) (…) Całość na stronie Czytanie ze zrozumieniem online Kursy czytania ze zrozumieniem Przykłady wypracowań maturalnych Tematy wypracowań maturalnych Lektury na maturze od 2005 r. Słownik trudnych pojęć egzaminów maturalnych 2005-2010 Przedstawiam listę wyrazów, które sprawiały kłopoty w poleceniach maturalnych, były częściowo źle rozumiane, maturzyści nie potrafili radzić sobie z niektórymi, budziły wątpliwości i powodowały stres. Prześledź ich definicje: Synonim – wyraz bliskoznaczny Stereotyp – uproszczony obraz kogoś lub czegoś Demaskować – obnażać, mówić prawdę Bazar – targ, targowisko, kiermasz Semantyka – nauka o znaczeniu wyrazów Symbol – znak, pojęcie lub układ pojęć użytych dla oznaczenia innego przedmiotu. Obiektywny – wolny od uprzedzeń, niezależny Subiektywny – indywidualny, osobisty, stronniczy, zależny od przeżyć człowieka Dyskurs – dyskusja na tematy naukowe Zabieg językowy – specyficzne kształtowanie wypowiedzi Terapia – metoda leczenia lub zabiegów Stadium – etap, faza rozwoju Eksperyment – doświadczenie naukowe Kolokwializm – wyraz, wyrażenie mowy potocznej Hiperbola – wyolbrzymienie Wyliczenie – wymiana kolejnych argumentów, spis, zestawienie Gradacja – stopniowanie, szeregowanie wyrazów według znaczenia mocniejszego czy słabszego Peryfraza – omówienie, zastąpienie pojęcia innym, szerszym Dynamiczny – ruchomy, ruchliwy, żywy Dziennik – zapiski prowadzone chronologicznie i odnotowujące aktualne wydarzenia Eufemizm – zwrot lub wyraz zastępujący ten, którego nie chcemy powiedzieć Neosemantyzm – nadanie nowego znaczenia wyrazowi już istniejącemu Antonim – wyrazy o przeciwstawnym znaczeniu Rozbuchany – obszerny, rozwinięty ponad normę Publicystyka – czasopiśmiennictwo Sążnisty – potężnych rozmiarów, długi Egzystencja – byt, istnienie Kontrargument – argument w opozycji do innego Hipoteza – przypuszczenie Sentencja – złota myśl, maksyma Opinia – czyjeś zdanie, ocena Informacja – wiadomość bez ocen Czytanie ze zrozumieniem – 10 „przykazań” 1. Zacznij od pytań do tekstu, a potem czytając, szukaj w konkretnym akapicie odpowiedzi, nie trać czasu na czytanie całości, a potem poszukiwanie akapitów, odpowiedzi – to pogrąża w panice. Jeśli czytasz bardzo szybko, zdążysz „wchłonąć” artykuł kilkakrotnie, a na pisanie odpowiedzi będzie wówczas więcej czasu. 2. Trzymaj się wymagań stawianych w pytaniu. Jeśli należy podać jeden przykład, dwa argumenty, postawić tezę (jedną) to są to polecenia warunkujące zdobycie punktu lub punktów – nie ignoruj poleceń, a wręcz trzymaj się ich kurczowo i poza nie nie wychodź, nie chwal się wiedzą i elokwencją – zostaw to do eseju. 3. Zerknij na punktację w każdym pytaniu (jest w nawiasie obok numeru pytania). Gdy punktów jest 2 – odpowiedź zwykle musi składać się z dwóch części podobnie jak postawione pytanie. Za każdy element odpowiedzi dostajesz po jednym punkcie. Walcz o te dwa punkty, podobnie jak walcz o każdy inny punkt poprzez bycie precyzyjnym w odpowiedziach. 4. Podkreśl w pytaniu elementy, które są najważniejsze i na nich się skoncentruj. Pamiętaj, arkusz, który otrzymasz, jest tylko do jednorazowego użytku, więc możesz zapisać go w całości, na marginesach, w brudnopisie itd. Jeśli więc czegoś nie rozumiesz, zapisz w brudnopisie, aby móc do tego wrócić. Czasami zapisanie informacji wiele tłumaczy, przypominają się rzeczy, o których zapominamy. 5. Udzielaj rzeczowych i jednoznacznych odpowiedzi, aby egzaminator nie miał wątpliwości. 6. Pisz wyraźnie w całym arkuszu, aby egzaminator mógł odczytać wszystko. 7. Nie streszczaj artykułu czy akapitu, w którym szukasz odpowiedzi. 8. Nie cytuj fragmentów artykułu, jeśli pytanie nie zawiera takiego wymogu, odpowiadaj samodzielnie, swoimi słowami. 9. Nie pozostawiaj pustych miejsc, czyli pytań bez odpowiedzi, zawsze staraj się coś tam wpisać – czyli wysil się. Matura jest tylko raz w życiu. 10. W części testu gramatyka i ortografia nie podlegają ocenie, ale to nie znaczy, że możesz zrezygnować z jakości swojego pisania, nie rezygnuj z estetyki pisania. Czytanie ze zrozumieniem online Kursy czytania ze zrozumieniem Przykłady wypracowań maturalnych Tematy wypracowań maturalnych Lektury na maturze od 2005 r. Uwaga: na maturę nie przychodzi się po to, by napisać test czytania ze zrozumieniem czy eseju, ale obie te części. Gdy mówię, aby nie tracić czasu na zbędne „wypisywanie się” podczas testu, mam na myśli opinię, że szkoda na to czasu, bo ważne są słowa. Jeśli można odpowiedzieć jednym słowem, a Ty odpowiadasz w pięciu zdaniach, to i tak egzaminator nie przyzna za to punktu, gdy nie ma tego jednego lub oczekiwanego hasła. Zatem trzeba się koncentrować i iść dalej, nie przysypiać na teście, nie czekać, aż koledzy zrobią i podadzą odpowiedzi… bo na maturze się nie ściąga. Egzamin maturalny z języka polskiego trwa 170 minut i jest podzielony na dwie części: czytanie ze zrozumieniem i pisanie eseju (własnego wypracowania). Za pierwszą część można otrzymać maksymalnie 20 punktów, ale to nie gwarantuje pozytywnego efektu, ponieważ dopiero 250 wyrazów analizy podanego tekstu w arkuszu w formie eseju i zdobycie chociaż jednego punktu za rozwinięcie – trafienie w klucz – prowadzi do sukcesu. Szczegółowe informacje dotyczące wypracowania i rozprawki znajdziesz w Poradniku, a tutaj o teście „na inteligencję”, czyli o czytaniu ze zrozumieniem. Uwaga: zerknij na stronę CKE, aby rozwiązać dodatkowo test z arkuszy z poprzednich lat. Umiejętności sprawdzane na maturze w 2009 i 2010 r. Korzystanie z informacji Nazwanie funkcji tekstu Nazwanie środków językowych i ich funkcji w tekście Odczytanie dosłownych i metaforycznych znaczeń wyrazu Odczytanie sensu fragmentu tekstu Odczytywanie sensu fragmentu, wyodrębnianie argumentów Odróżnianie informacji od opinii Przetwarzanie informacji, formułowanie tezy na podstawie opisanego eksperymentu Przetworzenie informacji i zastosowanie jej do rozwiązania problemu Rozpoznanie charakterystycznych cech stylu i języka tekstu Rozpoznawanie form fleksyjnych wyrazów Rozpoznawanie intencji aktu mowy Rozpoznawanie zasady kompozycyjnej tekstu i jej funkcji Rozumienie sensu całego tekstu Rozumienie struktury tekstu Wyodrębnienie wykorzystanych w tekście argumentów i sformułowanych wniosków Wyróżnienie w tekście związków frazeologicznych (wyrazów) i odczytanie ich znaczenia Wyszukiwanie informacji i stosowanie ich do rozwiązania problemu Komentarz: są to umiejętności nabywane podczas analizy lektur, utworów i fragmentów utworów zamieszczonych w podręcznikach szkolnych. Nie ma zatem co panikować, ponieważ na każdej lekcji języka polskiego od szkoły podstawowej kształcone są również i powyżej wymienione umiejętności. Kto prowadził zeszyt, uczciwie robiąc notatki, zadania domowe, przygotowywał się do lekcji itp., czytał i myślał o tym, co czyta, może być pewnym swego. Najtrudniejsze pytania matury 2010 r. Internet – śmietnik czy sezam kultury? – maj 2010 r. Zadanie 13 testu: Jakie formy wypowiedzi służą obiektywizacji i subiektywizacji wypowiedzi? Podaj po dwa przykłady. Umiejętności: Rozpoznawanie charakterystycznych cech stylu i języka tekstu, nazywanie środków językowych i ich funkcji w tekście. Prawidłowa odpowiedź: Obiektywizacja: 1. Posługiwanie się formą 1 osoby liczby mnogiej (wypowiedź w imieniu zbiorowości, odwołanie do odbiorcy). 2. Posługiwanie się zdaniami oznajmującymi (zawierającymi informację). Subiektywizacja: 1. Posługiwanie się formą 1 osoby liczby pojedynczej (prezentacja własnych poglądów). 2. Posługiwanie się porównaniami i metaforami, obrazowość języka. Komentarz: tylko 0,24 trafień w klucz, czyli blisko 80% zdających nie potrafiło poprawnie odpowiedzieć na to pytanie Zadanie 3 testu: W akapicie 2. czytamy: Podobnie powinniśmy zachowywać się w Internecie. Podaj słowo, które najlepiej określa charakter tego zachowania. Umiejętności: Przetwarzanie informacji i stosowanie do rozwiązania problemu. Prawidłowa odpowiedź: krytycznie Komentarz: 0,48 trafień w klucz, czyli ponad połowa nie udzieliła odpowiedzi poprawnej Zadanie 14 testu: Podając po jednym argumencie, uzasadnij, że tekst Edwina Bendyka ma charakter dyskursywny (refleksyjny). Umiejętności: Rozpoznawanie i nazywanie funkcji tekstu. Prawidłowa odpowiedź: Dyskursywny: Autor polemizuje z omawianymi poglądami. Perswazyjny: Edwin Bendyk w tekście swoim postawił tezę, którą następnie uargumentował i zilustrował przykładami. Potem wysnuł wniosek. Komentarz: 0,53 trafień w klucz, czyli nieco ponad połowa maturzystów odpowiedziała poprawnie. Najtrudniejsze pytania matury 2009 r. Hipnoza – pomost do podświadomości – maj 2009 r. Zadanie 8 testu: Dzięki jakim zabiegom kompozycyjnym i językowym autor zwiększa wiarygodność swojej wypowiedzi? Podaj dwa przykłady. Umiejętność: Rozpoznawanie zasady kompozycyjnej tekstu i jej funkcji; rozpoznawanie charakterystycznych cech stylu i języka tekstu; nazywanie środków językowych i ich funkcji w tekście; rozpoznawanie intencji aktu mowy. Prawidłowa odpowiedź: Zdający otrzymuje 2 punkty, jeżeli poprawnie wymienił 1 zabieg kompozycyjny i 1 zabieg językowy, dzięki którym autor osiągnął wiarygodność, np.: cytowanie opinii znawców (przywoływanie nazwisk ekspertów w dziedzinie hipnozy lub powoływanie się na opinie specjalistów); stosowanie formuł: wszystkie autorytety (znawcy tematu lub fachowcy podkreślają) lub stosowanie terminologii naukowej. Zdający otrzymuje 1 punkt, jeżeli poprawnie wymienił przykład jednego typu zabiegów. Komentarz: 0,40 – 60% maturzystów nie odpowiedziało poprawnie. Zadanie 6 testu: Sformułuj tezę, którą potwierdzić miał eksperyment opisany w akapicie 5. Umiejętność: Przetwarzanie informacji, formułowanie tezy na podstawie opisanego eksperymentu. Prawidłowa odpowiedź: Zdający otrzymuje 1 punkt, jeżeli poprawnie sformułował tezę, którą potwierdzał opisany w tekście eksperyment, np.: oddziaływanie sugestii podczas hipnozy jest wyjątkowo silne lub osoba zahipnotyzowana potrafi wykonać nieprawdopodobne czynności w przeciwieństwie do ludzi niepoddanych hipnozie. Komentarz: 0,42 – blisko 60% maturzystów nie odpowiedziało poprawnie. Zadanie 11 testu: Określ, jaką funkcję pełni w tekście przytoczona w akapicie 1. historia o hinduskich złodziejach? Umiejętność: Rozpoznawanie zasady kompozycyjnej tekstu i jej funkcji. Prawidłowa odpowiedź: Zdający otrzymuje 1 punkt, jeżeli poprawnie określił funkcję anegdoty przytoczonej w akapicie 1., np.: stanowi wprowadzenie do tekstu lub ma zaciekawić czytelnika. Komentarz: 0,44 – blisko 60% maturzystów nie odpowiedziało poprawnie. Wnioski Najtrudniejsze zadania wymagają wykazania się umiejętnościami: – rozpoznawanie zasady kompozycyjnej tekstu i jej funkcji, – przetwarzania informacji i stawianie tezy lub wykorzystanie ich do rozwiązania postawionego zadania, – rozpoznawanie charakterystycznych cech stylu i języka tekstu, – nazywanie środków językowych i ich funkcji w tekście. 1. Rozpoznawanie zasady kompozycyjnej tekstu i jej funkcji Każdy tekst powstaje w celu przekazania jakichś informacji. Z reguły twórca używa własnego stylu wspartego na ogólnych ramach kompozycyjnych, które znasz także i Ty: wstęp, rozwinięcie i wnioski (zakończenie). Zdarza się każdemu, że do swojej wypowiedzi włącza np. cytaty, porównania, sprawozdania, dane statystyczne, hipotezy, dygresje, legendy, przykłady z życia, posługuje się wzorami matematycznymi, powołuje się na prace naukowe innych osób. Gdy egzaminator czyta Twoją pracę, powinien widzieć: wstęp, rozwinięcie, wnioski, a także cytaty, przykłady z życia czy nawiązanie do wiedzy szkolnej. Podobnie Ty, czytając tekst w arkuszu zwróć uwagę na elementy budowy i postaw pytanie: Jak zbudowana jest wypowiedź autora? W ważnych wymienionych wyżej punktach (matura) chodziło o to, aby zauważyć, że: autor cytuje opinie znawców, przywołuje nazwiska ekspertów w tej dziedzinie, stosuje formuły naukowe, wprowadza do tekstu różne elementy, aby go urozmaicić. Najgorsze jest pytanie o “funkcje”! Gdy pojawia się to pojęcie, maturzyści zwykle domyślają się, że chodzi o termin z zakresu nauki o języku – gramatyczny. Gdyby tak było, autor arkusza zapytałby wprost: „Jaką funkcję językową pełni…?” Ogromna ilość maturzystów, gdy słyszy pojęcie “funkcja”, sięga do pamięci podręcznej i odnajduje funkcje językowe: informatywna, impresywna, komunikatywna itd. Niestety, chodziło tu o prostsze odpowiedzi, które nasuwają się intuicyjnie: „Autor stosuje cytaty, ponieważ chce uwiarygodnić swoje tezy” albo „Autor przytacza przykłady z życia, gdyż chce lepiej wyjaśnić temat”, czyli chodziło o funkcje uwiarygodnienia, wyjaśnienia tematu a nie o funkcje językowe. Pamiętaj: termin funkcja nie jest przypisany na wyłączność nauce o języku i nie dotyczy wyłącznie funkcji języka. Przypomnę, że pojawia się także w matematyce i wielu innych naukach czy też w języku potocznym: “Jaką funkcję pełnią klawisze czarne w pianinie?”, “Jaką funkcję pełni straż pożarna i miejska?”, “Generał Kowalski pełni też funkcję szefa sztabu” i inne . 2. Przetwarzania informacji i stawianie tezy lub wykorzystanie ich do rozwiązania postawionego zadania Przetwarzanie informacji to czynność każdorazowo związana z myśleniem i logicznym wyciąganiem wniosków. Jeśli pada polecenie: sformułuj tezę – to należy zbudować zdanie twierdzące typu: „Uważam, że lot na Księżyc jest możliwy” lub „Oddziaływanie sugestii podczas hipnozy jest wyjątkowo silne” (matura 2009 r.). Czyli teza to jakieś twierdzenie, założenie, a zatem musi pojawić się zdanie twierdzące i odmiana czasownika jest! Pamiętaj: teza (hipoteza) to zdanie twierdzące, które należy zbudować lub zidentyfikować – odnaleźć w oparciu o tekst lub/i własne przemyślenia, lub tylko w tekście. 3. Rozpoznawanie charakterystycznych cech stylu i języka tekstu Styl wypowiedzi eseju (wypracowania) maturalnego jest zbliżony do stylu naukowego, ponieważ zawiera lub powinien zwierać szereg pojęć z zakresu teorii i historii literatury, a także nauki o języku. Właśnie styl naukowy charakteryzuje się nagromadzeniem terminów nieobecnych w języku potocznym – sprawdź style i przypomnij je sobie. W praktyce maturalnej rozpoznawanie stylu kojarzy się z badaniem: w której osobie i liczbie wypowiada się narrator (autor artykułu, dziennikarz, filozof itp.). Dla przykładu: gdy narrator posługuje się formą 1 osoby liczby mnogiej (wypowiedź w imieniu zbiorowości, odwołanie do odbiorcy), zdaniami oznajmującymi (zawierającymi informację) to jest obiektywny (na jego ocenę nie mają wpływu własne potrzeby czy uprzedzenia). Gdy wypowiada się w formie 1 osoby liczby pojedynczej (prezentacja własnych poglądów), a także posługuje się porównaniami i metaforami, to jest to styl wypowiedzi subiektywnej. Pamiętaj: jeśli autor posługuje się językiem naukowym, terminologią z określonej dziedziny, to jest to styl naukowy i obiektywny. 4. Nazywanie środków językowych i ich funkcji w tekście Od szkoły podstawowej posługujesz się na lekcjach języka polskiego wieloma pojęciami z teorii literatury, a są to w dużej mierze właśnie środki językowe. Przypomnij sobie co oznacza termin: epitet, metafora, przerzutnia, porównanie, personifikacja, peryfraza, metonimia, anafora, epifora, homonim, synonim, oksymoron, alegoria, eufemizm, hiperbola, metonimia i inne. Wszystkie są w słowniku online lub przejdź na stronę epok literackich w tabeli, gdzie dodatkowo będziesz mógł skojarzyć środek językowy z epoką literacką, w której się pojawiał najczęściej. Jak wyjaśnić funkcję środków językowych w tekście? Jeśli jest ich bardzo dużo, mamy do czynienia z tekstem literackim. Nagromadzenie metafor, personifikacji itp. świadczy o dążeniu do obrazowości, lepszej komunikatywności twórcy czy też dążenia do dotarcia nie tylko do jego umysłu, ale i to sfery intymnej – do uczuć. Analiza tematyczna matur z ostatnich lat Internet – śmietnik czy sezam kultury? – maj 2010 r. Czas mistrzów – (o Olimpiadzie w 1908 roku) – próbna 2009 r. Hipnoza – pomost do podświadomości – maj 2009 r. Nieznośna szybkość bloga –maj 2008 r. Hedonizm kontra hedonizm – próbna 2008 r. O obywatelstwie – maj 2007 r. Urodzeni pechowcy – próbna 2007. O patriotyzmie i nacjonalizmie – maj 2006 r. Z Pińska w świat – próbna 2006 r. Dzikie słówka – maj 2005 r. Czytając powyżej wymienione teksty, można dojść do kilku wniosków. Artykuły dotyczą współczesności, są aktualne i poruszane w nich problemy często dotyczą młodzieży. Do testów na rozumienie wybierane są tematy z zakresu historii świata, rozwoju cywilizacji, nowości informatycznych, problemów psychologii, spraw polityki czy postaw społecznych. Można się zatem spodziewać, iż matura 2011 r. sięgnie po tego typu tematykę ważną dla współczesnego człowieka. Będzie to zapewne fragment eseju naukowego, artykułu popularnonaukowego, fragment felietonu czy rozprawy. Tematu nie sposób przewidzieć, choć cała Polska od roku żyje kilkoma zagadnieniami: rocznicą zakończenia II wojny światowej i zbrodni katyńskiej, tragedią smoleńską, beatyfikacją Jana Pawła II, a także kryzysem gospodarczym trwającym od 2008 r. na świecie, reformami gospodarczymi itp. Treść artykułu przeznaczonego do zadań nie jest jednak istotna, ważny jest natomiast zakres pojęciowy. Twoim celem nie będzie recenzowanie całości artykułu, ale konkretne odpowiedzi na zadane pytania i tylko tego się trzymaj. Dane zgodne z PN-ISO 690 z lipca 2002 roku (dla książek i czasopism) oraz PN-ISO-2 :1999 (dla dokumentów elektronicznych). Opis bibliograficzny to wzór, według którego powinno opisywać się książki, publikacje, fragmenty dzieł, filmy, ryciny i inne elementy prezentacji maturalnej. Autor w opisie bibliograficznym – Można zamiast imienia podać tylko inicjał, jeżeli nie utrudni to identyfikacji osoby. Jeśli autorów jest więcej niż trzech, podajemy pierwszego z dopiskiem i in. – Gdy autorów jest dwóch – trzech – podajemy ich personalia oddzielając od siebie przecinkami. – Jeżeli opracowujemy pracę zbiorową pod redakcją opis rozpoczynamy od tytułu. – Nie wpisujemy stopni naukowych, funkcji itp. Tytuł – Można skracać bardzo długie tytuły. Pominięte wyrazy zaznaczamy wielokropkiem: (…) – W cudzysłowie zapisujemy opis bibliograficzny czasopisma. Wydawnictwo – Można skracać nazwę wydawcy Np.: PWN zamiast Państwowe Wydawnictwo Naukowe Rok wydania – Poszukujemy go w książce, w stopce. Można go znaleźć także w katalogu bibliotecznym lub podać przybliżoną datę: [ok. 2003]. Numer ISBN – ISBN – ang. International Standard Book Number – to Międzynarodowy Znormalizowany Numer Książki. Dziesięciocyfrowy symbol zawiera informacje o książce. O kraju: 83 – Polska, o wydawcy: 02 – WSiP i o książce. Numery ISBN znajdują się w książkach wydanych po roku 1978. Wzór ogólny opisu książki Autor: Tytuł książki. Wydanie. Miejsce wydania: wydawca rok wydania. ISBN Przykłady opisu bibliograficznego: 1. Opis bibliograficzny książki: Kapuściński R.: Heban. Warszawa: Czytelnik 2003. ISBN 83-07-02948-1 2. Opis bibliograficzny pracy zbiorowej: Kompendium wiedzy o ekologii. Red. J. Strzałko i T. Mossor-Pietraszewska. Warszawa: PWN 2001. ISBN 83-01-13589-1 3. Opis bibliograficzny fragmentu: rozdziału, opowiadania, wiersza lub książki: Hutnikiewicz A.: Ekspresjonizm. W: Od czystej formy do literatury faktu. Warszawa: Wiedza Powszechna 1988. ISBN 83-7052-804-X, Lipska Ewa: A jednak miłość. W: Ja, Kraków. Warszawa: Wydawnictwo Literackie 2004, ISBN 83-7889-57-67, s. 41 4. Opis bibliograficzny fragmentu rozdziału książki z pracy zbiorowej: Hutnikiewicz A.: Badania nad literaturą Młodej Polski. W: Rozwój wiedzy o literaturze polskiej po 1918 roku. Oprac. J. Maciejewski. Warszawa: Czytelnik 1986. ISBN 83-4567-37-87, s. 192-224 5. Opis bibliograficzny wstępu do książki: Drawicz A.: Wstęp. W: M. Bułhakow: Mistrz i Małgorzata. Warszawa: Muza 1990. ISBN 83-73199-00-4, s. V-LXXXIV 6. Opis bibliograficzny artykułu z czasopisma: Jaworski M.: Różewicz – ostatni modernista. W: „Polonistyka” 2005, nr 5, s. 18-24 7. Opis bibliograficzny książki w Internecie: Hłasko M.: Ósmy dzień tygodnia [online] [dostęp 12 lipca 2010], dostępny w Internecie 8. Opis bibliograficzny strony www: Skórka S.: Wirtualna historia książki i bibliotek [online]. Kraków: Akademia Pedagogiczna, Instytut Informacji Naukowej [dostęp 4 lutego 2005]. Dostępny w Internecie: 9. Opis bibliograficzny artykułu w czasopiśmie internetowym: Karpiel A.: Motyw szatana w literaturze romantycznej. „Konspekt” [online] 2005 nr 2 [dostęp 22 września 2005]. Dostępny w Internecie: 10. Opis bibliograficzny reprodukcji obrazu, rzeźby, dzieła architektury: Velasquez D.: Infantka Małgorzata [il.]. W: M. Rzepińska. Siedem wieków malarstwa europejskiego. Wrocław: Ossolineum 1986. ISBN 83-5768-35-X, nr il. XLVI 11. Opis bibliograficzny filmu: Cudzoziemka [Film]. Reż. R. Ber [kas. VHS]. Warszawa: AGF 1986 Już od roku szkolnego 2009/2010 maturzyści nie muszą mieć (oddawać, wnosić na salę egzaminacyjną) konspektu prezentacji maturalnej z ramowym planem wypowiedzi. Warunkiem przystąpienia do egzaminu ustnego jest oddanie w terminie bibliografii do prezentacji i co najważniejsze: po oddaniu bibliografii nie można jej już później zmienić, np. wchodząc na egzamin. Opis bibliograficznyBibliografia prezentacji maturalnejJak pisać prezentacjęPoradnik maturalny Najważniejsze o ramowym planie wypowiedzi: to plan Twojej istniejącej lub planowanej prezentacji, czyli wypisane w punktach, co jest jej treścią; do napisania planu wystarczy spis lektur (bibliografia podmiotu). Ułóż wybrane lektury chronologicznie wg epok, a następnie opisz na brudno, co chcesz z nich wydobyć – tak powstaje plan prezentacji maturalnej. Wyboru lektur dokonaj, mając przed sobą cały spis lektur. to pomoc dla maturzysty podczas prezentacji- pomaga kontrolować kierunek rozważań. plan powinien koncentrować uwagę mówiącego i słuchaczy na głównych elementach tematu prezentacji. Aktualizacja artykułu r. Dane zgodne z PN-ISO 690 z lipca 2002 roku (dla książek i czasopism) oraz PN-ISO-2 :1999 (dla dokumentów elektronicznych). Jan Nowak, Kl. III F/LO Konspekt prezentacji maturalnej Temat: Motyw apokalipsy i jego literackie realizacje. Omów na przykładzie wybranych dzieł różnych epok I Literatura podmiotu: 1. Biblia. Warszawa 2000. ISBN 978-83-4370-32-1 2. Krasiński Z.: Nie-Boska komedia. Warszawa: Nasza Księgarnia 1986 3. Kasprowicz J.: Dies irae. W: Klejnocki J., Łozińska B., Zdunkiewicz-Jedynak D.: Język polski. Podręcznik klasa 1. Warszawa: PWN 2002. ISBN 83-7195-545-6 4. Żeromski S.: Przedwiośnie. Warszawa: Greg 2004. ISBN 83-5175-645-9 5. Baczyński K. K., Historia. W: Klejnocki J., Łozińska B., Zdunkiewicz-Jedynak D.: Język polski. Podręcznik klasa 1. Warszawa: PWN 2002. ISBN 83-7195-545-6 6. Camus A.: Dżuma. Kraków: 1989 7. Różewicz T.: Ocalony. W: Klejnocki J., Łozińska B., Zdunkiewicz-Jedynak D.: Język polski. Podręcznik klasa 1. Warszawa: PWN 2002. ISBN 83-7195-545-6 II Literatura przedmiotu: 1. Nawrocki W.: Antyk i Biblia: wykłady o literaturze na Zachodzie i w Polsce. Warszawa 1998 2. Poznański J.: Antyk – Średniowiecze. Syntezy epok. Kraków: Wydaw. Skrypt 2002. ISBN 83-8631-459-1 3. Dzigański A.: Słownik poezji. Liceum. Kraków: Zielona Sowa 2008. ISBN 978-83-743571-11 4. Chrząstowska B., Wiegandtowa E., Wysłouch S.: Literatura współczesna. Warszawa: NAKOM 1993 …od 2010 roku tego punktu nie musisz pisać, ale możesz. III Ramowy plan wypowiedzi 1. Określenie problemu: a) czym jest i jak rozumiem pojęcie apokalipsy b) różne oblicza apokalipsy: śmierć, sąd ostateczny, rewolucja społeczna, wojna i okupacja, choroba 2. Kolejność prezentowanych argumentów: a) Biblia: Księga Ezechiela: zapowiedź spustoszenia ziemi i wygubienia ludzi za grzechy: idzie czas, przybliża się dzień (7,12). Objawienie św. Jana: wizja walki dobra ze złem, obraz sądu ostatecznego. b) Nie-Boska komedia: walka dwóch obozów o dominację nad światem, śmierć obu przywódców jako symbol kary za wyrządzone zło c) Dies irae: obraz zagłady świata i dnia sądu ostatecznego. d) Przedwiośnie: rewolucja w Baku i wojna religijna jako katastrofa społeczna e) Historia: historia ludzkości to zdaniem Baczyńskiego pasmo wojen i śmierci f) Dżuma: parabola zła jako bakcyl drzemiący w ludzkich sercach g) Ocalony: apokalipsa spełniona, tragedia pokolenia, które przeżyło II wojnę światową 3. Wnioski: literatura w różnych epokach pokazuje motyw apokalipsy jako zagrożenia przed śmiercią, ma też różne podłoża – religijne, klasowe i kulturowe. IV Materiały pomocnicze: Cytaty wierszy wskazanych w literaturze podmiotu. UWAGA! 1. Konspekt musi zmieścić się na 1xA4. Jeśli jednak nie mieści się na stronie, zmniejsz rozmiar czcionki do 11 lub 10 (nie dotyczy nagłówków). Marginesy Konspektu standardowe (2,5 cm.) 2. Konspekt oddajemy w dwóch/trzech egzemplarzach do dnia [zależy od szkoły] – wydruk komputerowy (przez pół roku można przecież przepisać na kompie). 3. Przed pisaniem konspektu upewnij się, że analizowane przez Ciebie lektury „pasują do tematu” wybranej prezentacji, skonsultuj to z nauczycielem/korepetytorem/poradnikiem/opracowaniem – koniecznie. Opis bibliograficznyBibliografia prezentacji maturalnejJak pisać prezentacjęPoradnik maturalny

ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE DO MOMENTU ROZPOCZĘCIA EGZAMINU! dysleksja Miejsce na naklejkę MPO-P1_1P-082 EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO POZIOM PODSTAWOWY Czas pracy 170 minut MAJ ROK 2008 Instrukcja dla zdającego 1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 15 stron. Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin. 2. Rozwiązania zadań zamieść w miejscu na to przeznaczonym. 3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl. 5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie. 6. Możesz korzystać ze słownika poprawnej polszczyzny i słownika ortograficznego. 7. Na karcie odpowiedzi wpisz swoją datę urodzenia i PESEL. Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla egzaminatora. Życzymy powodzenia! Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać łącznie 70 punktów Część I - 20 pkt Część II - 50 pkt Wypełnia zdający przed rozpoczęciem pracy PESEL ZDAJĄCEGO KOD ZDAJĄCEGO 2 Egzamin maturalny z języka polskiego Poziom podstawowy Część I - rozumienie czytanego tekstu Przeczytaj uważnie tekst, a następnie wykonaj zadania umieszczone pod nim. Odpowiadaj tylko na podstawie tekstu i tylko własnymi słowami - chyba że w zadaniu polecono inaczej. Udzielaj tylu odpowiedzi, o ile jesteś proszona/y. W zadaniach zamkniętych wybierz tylko jedną z zaproponowanych odpowiedzi. Igor Janke Nieznośna szybkość bloga (fragment) 1. Zaledwie dziesięć miesięcy temu, kiedy autor niniejszego tekstu zaczynał blogować, było nas w Polsce - dziennikarzy prowadzących dzienniki internetowe - kilku. Dziś jest co najmniej kilkudziesięciu. 2. W latach 80. debaty publicystyczne można było czytać jedynie w kwartalnikach lub miesięcznikach. Debaty były poważne i głębokie, ale toczyły się zawsze w tempie spacerowym. Kiedy nastała wolna Polska i media w większości przeszły w ręce prywatne, stając się mniej lub bardziej niezależnymi, gorące dyskusje pojawiają się znacznie częściej - w tygodnikach, weekendowych dodatkach największych codziennych gazet. Publicystyka przyspieszyła, to było już tempo samochodowe. Od kilku miesięcy pisane dyskusje nabierają tempa bolidów Formuły 1. Już nie trzeba czekać na poranne wydania prasy. Dziennikarze już nie muszą błagać o akceptację redaktorów. Artykuł omija drukarnię. Wystarczy chwila wolnego czasu i połączenie z Internetem. Jeden klik i tekst autora ląduje w jego prywatnej gazecie. Jeszcze kilkadziesiąt sekund i komentarz dociera do publicznie dostępnego internetowego bloga. Kilka minut później pojawiają się pierwsze komentarze czytelników. Debata się już zaczęła. Debata, w której głos może zabrać każdy. 3. Jeśli autor ma dosyć sił i czasu - wdaje się w dyskusje. Polemika goni polemikę. Po gdańskiej tragedii 14-letniej Ani na portalu publicystycznym pojawiło się pierwszego dnia kilkadziesiąt tekstów - dziennikarzy i czytelników. Po tygodniu było już kilkaset komentarzy. 4. Czyta się szybko, pisze się szybko, komentuje się jeszcze szybciej. Skąd ta popularność blogów? Przede wszystkim można je czytać w pracy! Żeby zajrzeć do artykułu ulubionego autora nie trzeba już biec do kiosku, a potem ukradkiem pod biurkiem czytać, kiedy szef nie widzi. Znów wystarczy jeden klik - i na komputerowym ekranie finansisty spada na chwilę plik Excela, a pokazuje się post Rafała Ziemkiewicza czy Ewy Milewicz. Krótki, więc po pięciu minutach można wrócić do dłubania w słupkach. 5. Większość internautów czy, jak wolimy, czytelników zagląda do Internetu właśnie w pracy - zaraz po przyjściu, potem w południe, potem jeszcze raz i jeszcze raz. Trwa to krótko, tyle, by przeczytać krótki post, a może go i skomentować. Żeby polemizować z Danielem Passentem czy Janem Pospieszalskim nie trzeba już pisać listów czy nawet e - maili do redakcji, które i tak ich pewnie nie wydrukują. 6. Piszę i ciach - mój komentarz tuż pod nazwiskiem znanego dziennikarza. Każdy może przeczytać! A czasem dziennikarz mi odpowie. Cóż może dać większą frajdę zjadaczowi politycznych informacji, który oczywiście na każdy temat ma swoje zdanie? Przecież w Polsce wszyscy znają się na polityce. Mamy więc co najmniej kilka milionów domniemanych publicystów. W sieci każdy z nich ma swoją szansę. Co bardziej zagorzali komentują od bladego świtu do późnej nocy. 7. Są miejsca internetowe, gdzie trafiają prawie wyłącznie bluzgi i obelgi, ale na wielu blogowych forach toczą się poważne i fascynujące dyskusje. Można podyskutować o fantastyce i o Michniku z Ziemkiewiczem, ponarzekać z Paradowską, zjechać Rybińskiego, przywalić Pospieszalskiemu, wyznać miłość bądź nienawiść Szczuce. [...] 8. Jak wynika z ostatnich badań - blogi czyta w Polsce co trzeci internauta. Do ich pisania - obok milionów zwykłych ludzi opisujących swoje prywatne życie czy pasje - zabiera się coraz więcej rasowych publicystów. W Stanach Zjednoczonych, ojczyźnie Internetu, robi to niemal każdy szanujący się dziennikarz. Zaledwie półtora roku temu Egzamin maturalny z języka polskiego Poziom podstawowy 3 Arianna Huffington założyła własną platformę blogową, do której zaprosiła grupę publicystów. Dziś to jest jeden z bardziej popularnych sitów w amerykańskim Internecie, a fundusz inwestycyjny Softbank Capital zainwestował w rozwój pięć milionów dolarów. 9. Dla dziennikarza nie ma bowiem większej frajdy niż żywa reakcja widowni. Po występie w telewizji można dostać kilka miłych esemesów od znajomych, po dobrym tekście w gazecie kilka e-maili czy tradycyjnych listów. Najlepsze teksty po kilku dniach mogą liczyć na polemikę na tych samych bądź konkurencyjnych łamach. Na popularnym blogu pierwsza polemika pojawia się po dwóch - trzech minutach! A jeśli blog jest umiejętnie promowany, to może go czytać kilkadziesiąt, a nawet kilkaset tysięcy osób miesięcznie. Po dwóch tygodniach od startu witryny pod blogami kilkunastu publicystów pojawiło się prawie sześć tysięcy komentarzy internautów. Takiej frajdy dziennikarzowi nie sprawi żadna gazeta. 10. Te rozbuchane dyskusje pod postami dziennikarzy to polska specjalność. Pod postami w blogach znakomitych amerykańskich dziennikarzy - mimo że czytelników mają zapewne więcej, bo publiczność większa - wpisów internautów jest znacznie mniej. Blogerzy mniej uwagi zwracają na polityczną poprawność. Dziennikarze w sieci nie muszą spierać się z redaktorem, czy aby takie sformułowanie jest odpowiednie. W blogu można reagować nie tylko szybciej, ale i ostrzej, i bardziej wyraziście. Można zrobić to, na co rodzima gazeta nie zawsze pozwoli. Co sprawia, że dyskusje stają się żywe, choć czasem na granicy bezpieczeństwa. [...] 11. W internauta o pseudonimie Bernard zaczął przepytywać wszystkich publikujących tam dziennikarzy o to, czy wystąpili już do IPN o status pokrzywdzonego. Wielu publicystów karnie spowiadało się dociekliwemu internaucie ze swej przeszłości. Irytujące? Ale jakie demokratyczne. Czytelnicy zmuszają swoich ulubionych autorów do prowadzenia z nimi dyskusji. Janina Paradowska na wirtualnych stronach ,,Polityki" co dwa, trzy dni odpowiada swoim internautom sążnistymi tekstami. 12. Czy blogi zmieniają polską publicystykę? Zapewne tak. Tak jak sposób pokazywania polityki przez ,,Fakty" czy TVN24 wpłynął na to, co przedstawia konkurencja, tak blogi pośrednio wpływają na to, co jest w gazetach. Jeszcze pół roku temu żadna szanująca się gazeta ani stacja radiowa nie odważyła się zacytować bloga. Dziś zdarza się to coraz częściej. Blogi szybciej komentują rzeczywistość, więc i gazety będą musiały jeszcze bardziej przyspieszyć. Blogi są wyraziste, więc i takie stawać się będą gazety. Sami autorzy, ćwicząc swobodę pisania na blogu, pewnie i zaczną zmieniać styl pisania poważnych tekstów do gazety. Zapewne blogi coraz częściej będą źródłem informacji, na które inne media będą się powoływać. Debaty rozpoczęte w Internecie odbijać się będą echem w prasie drukowanej i odwrotnie. 13. Czy blogi zniszczą polską publicystkę gazetową? Nie, bo obok szybkiej, ostrej polemiki jest miejsce na wyrafinowane debaty, przemyślane i misternie skonstruowane teksty. Tak jak telewizja, plazmowe ekrany, DVD i inne cuda nie zniszczyły biznesu kinowego, tak jak tabloidy nie zniszczyły gazet poważnych, tak i blogi nie zniszczą gazet. Może trochę je osłabią, może trochę je zmienią, ale przede wszystkim zwiększą zasięg publicznej debaty. I jeszcze bardziej ją zdemokratyzują. 14. Dziennikarzy prasowych od pisania blogów chyba nic nie powstrzyma. Trudno bowiem publicyście znaleźć większą frajdę od możliwości błyskawicznego i nieskrępowanego komentowania i bezpośredniej dyskusji z czytelnikami na internetowym blogu. 15. Poza jedną - napisaniem o tej przyjemności artykułu do prestiżowego, weekendowego dodatku poważnego dziennika. I ujrzenia tego tekstu w normalnej, po bożemu wydrukowanej, pachnącej farbą gazecie. W wygodnym fotelu przy porannej kawie. Igor Janke, Nieznośna szybkość bloga, ,,Rzeczpospolita", (Plus Minus), 10-12 listopada 2006 4 Egzamin maturalny z języka polskiego Poziom podstawowy Zadanie 1. (1 pkt) Z kim utożsamia się autor artykułu? (akapit 1.) ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 2. (1 pkt) Zmieniające się tempo debat publicystycznych w Polsce autor ukazał w akapicie 2. za pomocą A. hiperboli. B. wyliczenia. C. gradacji. D. peryfrazy. Zadanie 3. (2 pkt) Na podstawie akapitów 4., 5., i 6. nazwij dwa zabiegi językowe dynamizujące i ożywiające wypowiedź autora. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 4. (1 pkt) Określ jednym wyrazem, jak internauci w swym języku nazywają: dziennik internetowy .................................................................................................................... autora dziennika internetowego ................................................................................................... prowadzenie dziennika internetowego ......................................................................................... Zadanie 5. (2 pkt) Odwołując się do tekstu, podaj cztery powody decydujące o atrakcyjności blogów dla zwykłych czytelników. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z języka polskiego Poziom podstawowy 5 Zadanie 6. (2 pkt) Tekst został napisany stylem A. popularnonaukowym. B. publicystycznym. C. naukowym. D. artystycznym. Określ dwie właściwości stylu funkcjonalnego, którym posłużył się autor. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 7. (1 pkt) Sformułuj dwie przyczyny, które sprawiają, że do pisania blogów zabiera się coraz więcej rasowych publicystów. (akapity 8.,9.,10.) ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 8. (1 pkt) Wyrazy i zwroty z akapitu 7.: bluzgi, zjechać Rybińskiego, przywalić Pospieszalskiemu to przykłady A. eufemizmów. B. kolokwializmów. C. neosemantyzmów. D. antonimów. Zadanie 9. (1 pkt) Wyjaśnij, co to znaczy, że dyskusje na rodzimych forach internetowych są rozbuchane. (akapity 9., 10.) ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 6 Egzamin maturalny z języka polskiego Poziom podstawowy Zadanie 10. (2 pkt) Sformułuj dwa argumenty uzasadniające stwierdzenie, że blogi są przejawem demokracji. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 11. (1 pkt) Na podstawie akapitu 12. wymień trzy zmiany, które mogą zajść w polskiej publicystyce pod wpływem blogów. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 12. (2 pkt) Sformułuj dwa argumenty uzasadniające przekonanie autora o tym, że blogi nie zniszczą polskiej publicystyki. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 13. (1 pkt) Występujący w akapicie 11. przymiotnik ,,sążnisty" zastąp określeniem synonimicznym. ....................................................................................................................................................... Zadanie 14. (1 pkt) Jakiej przyjemności nie są w stanie zapewnić dziennikarzowi blogi? ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 15. (1 pkt) Które z poniższych stwierdzeń najpełniej wyraża główną myśl tekstu? A. Blogi w najbliższym czasie przyczynią się do podniesienia poziomu debaty publicznej. B. Blogi w najbliższym czasie przyczynią się do obniżenia poziomu debaty publicznej. C. Mimo swojej popularności blogi pozostaną tylko substytutem normalnej, pachnącej farbą, gazety. D. Blogi to nowoczesny sposób wypowiadania się na ważne tematy, zmieniający oblicze publicystyki. Egzamin maturalny z języka polskiego Poziom podstawowy 7 Część II - pisanie tekstu własnego w związku z tekstem literackim zamieszczonym w arkuszu. Wybierz temat i napisz wypracowanie nie krótsze niż dwie strony (około 250 słów). Temat 1. Analizując fragment Ody do młodości Adama Mickiewicza i wiersz Któż nam powróci Kazimierza Przerwy-Tetmajera, porównaj przedstawione w nich obrazy młodego pokolenia oraz stosunek młodych do pokolenia ojców. Wykorzystaj konteksty historycznoliterackie. Adam Mickiewicz Oda do młodości Bez serc, bez ducha, to szkieletów ludy; Młodości! dodaj mi skrzydła! Niech nad martwym wzlecę światem W rajską dziedzinę ułudy: Kędy zapał tworzy cudy, Nowości potrząsa kwiatem, I obleka w nadziei złote malowidła. Niechaj, kogo wiek zamroczy, Chyląc ku ziemi poradlone czoło, Takie widzi świata koło, Jakie tępymi zakreśla oczy. Młodości! ty nad poziomy Wylatuj, a okiem słońca Ludzkości całe ogromy Przeniknij z końca do końca. Patrz na dół - kędy wieczna mgła zaciemia Obszar gnuśności zalany odmętem: To ziemia! Patrz, jak nad jej wody trupie Wzbił się jakiś płaz w skorupie. Sam sobie sterem, żeglarzem, okrętem; Goniąc za żywiołkami drobniejszego płazu, To się wzbija, to w głąb wali: Nie lgnie do niego fala ani on do fali; A wtem jak bańka prysnął o szmat głazu: Nikt nie znał jego życia, nie zna jego zguby: To samoluby! Młodości! tobie nektar żywota Natenczas słodki, gdy z innymi dzielę: Serca niebieskie poi wesele, Kiedy je razem nić powiąże złota. Razem, młodzi przyjaciele!... W szczęściu wszystkiego są wszystkich cele; Jednością silni, rozumni szałem, Razem, młodzi przyjaciele!... I ten szczęśliwy, kto padł wśród zawodu, Jeżeli poległym ciałem Dał innym szczebel do sławy grodu. Razem, młodzi przyjaciele!... Choć droga stroma i śliska, Gwałt i słabość bronią wchodu: 8 Egzamin maturalny z języka polskiego Poziom podstawowy Gwałt niech się gwałtem odciska, A ze słabością łamać uczmy się za młodu! Dzieckiem w kolebce kto łeb urwał Hydrze, Ten młody zdusi Centaury, Piekłu ofiarę wydrze, Do nieba pójdzie po laury. Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga; Łam, czego rozum nie złamie: Młodości! orla twych lotów potęga, Jako piorun twoje ramię. Hej! ramię do ramienia! spólnymi łańcuchy Opaszmy ziemskie kolisko! Zestrzelmy myśli w jedno ognisko I w jedno ognisko duchy!... Dalej, bryło, z posad świata! Nowymi cię pchniemy tory, Aż opleśniałej zbywszy się kory, Zielone przypomnisz lata. Grudzień 1820 Adam Mickiewicz, Wybór pism, Warszawa 1952 Kazimierz Przerwa-Tetmajer Któż nam powróci... Któż nam powróci te lata stracone bez wiosennego w wiośnie życia nieba?... Wołają na nas, że w złą idziem stronę, precz o świat troskę rzucając powinną, a czy pytają się nas, co nam trzeba i czyśmy mogli obrać drogę inną? Kto z was policzył te gorzkie godziny daremnych pragnień, żrących naszą duszę? Kto zmierzył smutku naszego głębiny bez dna i brzegu? Kto wie, jakie ducha niepodległego straszne są katusze, gdy zerwać swego nie może łańcucha? Spójrzcie nam w mózgi - - zgryzły je, strawiły wrodzone ludziom daremne pragnienia. Wołacie na nas: ,,Jesteśmy bez siły, dajcie nam słowa wiary i otuchy" - - a nam któż daje słowa pocieszenia? A któż mdlejące nasze wzmacnia duchy? Któż nam powróci te lata stracone bez wiosennego w wiośnie życia nieba?... Chcecie w nas widzieć dźwignię i obronę, żądacie od nas zbawień i pomocy, lecz my, z waszego wykarmieni chleba, jak wy, nie mamy odwagi i mocy. 1894 Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Poezje, Warszawa 1980 Egzamin maturalny z języka polskiego Poziom podstawowy 9 Temat 2. Sen jako sposób prezentowania postaci literackiej. Analizując i interpretując podany fragment Lalki Bolesława Prusa, wyjaśnij, co marzenie senne mówi o bohaterce powieści i jej stosunku do ważnych w jej życiu osób - ojca i Wokulskiego. Bolesław Prus Lalka (fragment) Już mrok ogarnął ziemię... Panna Izabela jest znowu sama w swoim gabinecie; upadła na szezlong i obu rękami zasłoniła oczy.[...] Co za straszne położenie!... Już miesiąc zadłużają się u swego lokaja, a od dziesięciu dni jej ojciec na swoje drobne wydatki wygrywa pieniądze w karty... Wygrać można; panowie wygrywają tysiące, ale nie na opędzenie pierwszych potrzeb, i przecież - nie od kupców. Ach, gdyby można, upadłaby ojcu do nóg i błagała go, ażeby nie grywał z tymi ludźmi, a przynajmniej nie teraz, kiedy ich stan majątkowy jest tak ciężki. Za kilka dni, gdy odbierze pieniądze za swój serwis, sama wręczy ojcu paręset rubli, prosząc, ażeby je przegrał do tego pana Wokulskiego, ażeby wynagrodził go hojniej, niż ona wynagrodzi Mikołaja za zaciągnięte długi. Ale czyż jej wypada zrobić to, a nawet mówić o tym ojcu?... ,,Wokulski?... Wokulski?... - szepce panna Izabela. - Któż to jest ten Wokulski, który dziś tak nagle ukazał się jej od razu z kilku stron, pod rozmaitymi postaciami. Co on ma do czynienia z jej ciotką, z ojcem?..."[...] Zrobiło się już zupełnie ciemno; na ulicy zapalono latarnie, których blask wpadał do gabinetu panny Izabeli malując na suficie ramę okna i zwoje firanki. Wyglądało to jak krzyż na tle jasności, którą powoli zasłania gęsty obłok. ,,Gdzie to ja widziałam taki krzyż, taką chmurę i jasność?..." - zapytała się panna Izabela. Zaczęła przypominać sobie widziane w życiu okolice i - marzyć. Zdawało się jej, że powozem jedzie przez jakąś znaną miejscowość. Krajobraz jest podobny do olbrzymiego pierścienia, utworzonego z lasów i zielonych gór, a jej powóz znajduje się na krawędzi pierścienia i zjeżdża na dół. Czy on zjeżdża? bo ani zbliża się do niczego, ani od niczego nie oddala, tak jakby stał w miejscu. Ale zjeżdża: widać to po wizerunku słońca, które odbija się w lakierowanym skrzydle powozu i, drgając, z wolna posuwa się w tył. Zresztą słychać turkot... To turkot dorożki na ulicy?... Nie, to turkoczą machiny pracujące gdzieś w głębi owego pierścienia gór i lasów. Widać tam nawet, na dole, jakby jezioro czarnych dymów i białych par, ujęte w ramę zieloności. Teraz panna Izabela spostrzega ojca, który siedzi przy niej i z uwagą ogląda sobie paznokcie, od czasu do czasu rzucając okiem na krajobraz. Powóz ciągle stoi na krawędzi pierścienia, niby bez ruchu, a tylko wizerunek słońca, odbitego w lakierowanym skrzydle, wolno posuwa się ku tyłowi. Ten pozorny spoczynek czy też utajony ruch w wysokim stopniu drażni pannę Izabelę. ,,Czy my jedziemy, czy stoimy?" - pyta ojca. Ale ojciec nie odpowiada nic, jakby jej nie widział; ogląda swoje piękne paznokcie i czasami rzuca okiem na okolicę... Wtem (powóz ciągle drży i słychać turkot) z głębi jeziora czarnych dymów i białych par wynurza się do pół figury jakiś człowiek. Ma krótko ostrzyżone włosy, śniadą twarz, która przypomina Trostiego, pułkownika strzelców (a może gladiatora z Florencji?), i ogromne czerwone dłonie. Odziany jest w zasmoloną koszulę z rękawami zawiniętymi wyżej łokcia; w lewej ręce, tuż przy piersi, trzyma karty ułożone w wachlarz, w prawej, którą podniósł nad głowę, trzyma jedną kartę, widocznie w tym celu, aby ją rzucić na przód siedzenia powozu. Reszty postaci nie widać spośród dymu. ,,Co on robi, ojcze?" - pyta się zalękniona panna Izabela. ,,Gra ze mną w pikietę" - odpowiada ojciec, również trzymając w rękach karty. ,,Ależ to straszny człowiek, papo!" ,,Nawet tacy nie robią nic złego kobietom" - odpowiada pan Tomasz. 10 Egzamin maturalny z języka polskiego Poziom podstawowy Teraz dopiero panna Izabela spostrzega, że człowiek w koszuli patrzy na nią jakimś szczególnym wzrokiem, ciągle trzymając kartę nad głową. Dym i para, kotłujące w dolinie, chwilami zasłaniają jego rozpiętą koszulę i surowe oblicze; tonie wśród nich - nie ma go. Tylko spoza dymu widać blady połysk jego oczów, a nad dymem obnażoną do łokcia rękę i - kartę. ,,Co znaczy ta karta, papo?.." - zapytuje ojca. Ale ojciec spokojnie patrzy we własne karty i nie odpowiada nic, jakby jej nie widział. ,,Kiedyż nareszcie wyjedziemy z tego miejsca?..." Ale choć powóz drży i słońce odbite w skrzydle posuwa się ku tyłowi, ciągle u stopni widać jezioro dymu, a w nim zanurzonego człowieka, jego rękę nad głową i - kartę. Pannę Izabelę ogarnia nerwowy niepokój, skupia wszystkie wspomnienia, wszystkie myśli, ażeby odgadnąć: co znaczy karta, którą trzyma ten człowiek?.. Czy to są pieniądze, które przegrał do ojca w pikietę? Chyba nie. Może ofiara, jaką złożył Towarzystwu Dobroczynności? I to nie. Może tysiąc rubli, które dał jej ciotce na ochronę, a może to jest kwit na fontannę, ptaszki i dywany do ubrania grobu Pańskiego?... Także nie; to wszystko nie niepokoiłoby jej. Stopniowo pannę Izabelę napełnia wielka bojaźń. Może to są weksle jej ojca, które ktoś niedawno wykupił?... W takim razie, wziąwszy pieniądze za srebra i serwis, spłaci ten dług najpierw i uwolni się od podobnego wierzyciela. Ale człowiek pogrążony w dymie wciąż patrzy jej w oczy i karty nie rzuca. Więc może... Ach!... Panna Izabela zrywa się z szezlonga, potrąca w ciemności o taburet i drżącymi rękoma dzwoni. Dzwoni drugi raz, nie odpowiada nikt, więc wybiega do przedpokoju i we drzwiach spotyka pannę Florentynę, która chwyta ją za rękę i mówi ze zdziwieniem: - Co tobie, Belciu?... Światło w przedpokoju nieco oprzytomnia pannę Izabelę. Uśmiecha się. - Weź, Florciu, lampę do mego pokoju. Papo jest? - Przed chwilą wyjechał. - A Mikołaj? - Zaraz wróci, poszedł oddać list posłańcowi. Czy gorzej boli cię głowa? - pyta panna Florentyna. - Nie - śmieje się panna Izabela - tylko zdrzemnęłam się i tak mi się coś majaczyło. Bolesław Prus, Lalka, Wrocław 1998 Egzamin maturalny z języka polskiego Poziom podstawowy 11 WYPRACOWANIE na temat nr ..................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 12 Egzamin maturalny z języka polskiego Poziom podstawowy ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z języka polskiego Poziom podstawowy 13 ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 14 Egzamin maturalny z języka polskiego Poziom podstawowy ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z języka polskiego Poziom podstawowy 15 BRUDNOPIS (nie podlega ocenie) Komisje Egzaminacyjne - dane teleadresowe Centralna Komisja Egzaminacyjna kod: 00-190miejscowość: Warszawaadres: ul. Józefa Lewartowskiego 6kontakt tel.: (22) 53-66-500fax: (22) 53-66-504e-mail: ckesekr@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Gdańsku kod: 80-874miejscowość: Gdańskadres: ul. Na Stoku 49kontakt tel.: (58) 32-05-590fax: (58) 32-05-591e-mail: komisja@ pracy: - 191687916NIP: 583-26-08-016 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie kod: 43-600miejscowość: Jaworznoadres: ul. Mickiewicza 4kontakt tel.: (32) 78-41-601fax: (32) 78-41-608e-mail: sekretariat@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie kod: 31-978miejscowość: Krakówadres: os. Szkolne 37kontakt tel.: (12) 68-32-101fax: (12) 68-32-100e-mail: oke@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łodzi kod: 94-203miejscowość: Łódźadres: ul. Praussa 4kontakt tel.: (42) 63-49-133fax: (42) 63-49-154e-mail: komisja@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łomży kod: 18-400miejscowość: Łomżaadres: ul. Nowa 2kontakt tel.: (86) 21-64-495fax: (86) 473-71-20e-mail: sekretariat@ pracy: 8 - 16 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu kod: 61-655miejscowość: Poznańadres: ul. Gronowa 22kontakt tel.: (61) 85-40-160fax: (61) 85-21-441e-mail: sekretariat@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Warszawie kod: 00-844miejscowość: Warszawaadres: ul. Grzybowska 77kontakt tel.: (22) 45-70-335fax: (22) 45-70-345e-mail: info@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu kod: 53-533miejscowość: Wrocławadres: ul. Zielińskiego 57kontakt tel.: (71) 78-51-894fax: (71) 78 -51-866e-mail: sekretariat@ pracy: 8-16REGON: 931982940NIP: 895-16-60-154

^{Robert Robaszewski / Agencja Wyborcza.pl. Matura 2020 według pierwotnych założeń miała rozpocząć się 4 maja. Z powodu pandemii koronawirusa została przełożona. Pierwszy egzamin z języka polskiego odbył się dzisiaj (8 czerwca). Rozpoczął się o godzinie 9. Matura pierwszy raz w historii jest przeprowadzana w czerwcu, a nie w maju.} Bezpłatne arkusze matury próbnej wraz z omówieniem i kluczem. Matura próbna z języka polskiego 2023 - arkusze do pobrania: Matura próbna z języka polskiego 2023 (PP) - pobierz arkusz 1; Matura próbna z języka polskiego 2023 (PP) - pobierz arkusz 2; Matura próbna z języka polskiego 2023 (PP) - pobierz zasady oceniania i proponowane 0aza.

zdfcx6d8yd.pages.dev/51

zdfcx6d8yd.pages.dev/248

zdfcx6d8yd.pages.dev/111

zdfcx6d8yd.pages.dev/284

zdfcx6d8yd.pages.dev/204

zdfcx6d8yd.pages.dev/106

zdfcx6d8yd.pages.dev/292

matura z języka polskiego 2008